De dertigjarige Roel blikt op de dag waarop zijn moeder Floor wordt begraven terug op zijn ‘beide’ moeders. Zijn ‘andere’ moeder Lien, de identieke tweelingzus van zijn moeder, is nog steeds niet voor de begrafenis gearriveerd. Floor ontwikkelt in de jaren zeventig een grote interesse voor de natuurlijke omgeving. Zij voelt steeds meer voor het standpunt van de antiglobalisten die hun woede tonen over een wereld waarin de economie steeds maar voorrang krijgt.
In die periode krijgt zij een dodelijke vorm van borstkanker. Over de vraag hoe en of zij zich laat behandelen, ontstaat een diepgaand conflict tussen de zussen. Floor wijst de behandeling door de reguliere geneeskunde af, terwijl Lien er alles aan doet om haar te overtuigen dat ze juist een op wetenschap gebaseerde behandeling moet ondergaan.
Floor volhardt in haar eigen keuze voor alternatieve geneeskunde. Terwijl Roel zich gekoesterd voelt door zijn ‘beide’ moeders, voelt zijn vader Ton zich juist vaak op de tweede plaats gezet door de sterke vrouwentweeling en zoekt vergetelheid in de roes. De begrafenis van Floor ontaart in een chaos.
Lien wil na de dood van Floor verandering in haar leven omdat ze de dood van haar zus heel moeilijk kan verwerken. Ze gaat als psychologe samen met Roel naar Nigeria om een nieuw onderwijsprogramma voor leprabestrijding op te zetten.
Het wordt een zware missie.
Ze krijgt niet alleen te maken met haar werk dat onder moeilijke omstandigheden moet worden gedaan, maar lijdt vooral ook onder verdriet en schuldgevoel die de dood van Floor bij haar teweeg heeft gebracht. Ze heeft het gevoel dat ze gefaald heeft, meer voor Floor had moeten doen.
Roel die er heilig van overtuigd was dat hij via Internet een nieuwe vriendin kon vinden, wordt in Afrika verliefd op de Indische fysiotherapeute Sita. Deze is ervan overtuigd dat zijn moeder een moedige vrouw was die de dood onder ogen durfde te zien en zich niet door (valse) hoop liet leiden. Vlak voor ze teruggaan naar Nederland, vertelt Lien aan Roel een geheim waarover de tweeling al die jaren heeft gezwegen.
August Agasi schreef na het lezen van Bittere Maretak en het sprookje Sjatodo het volgende gedicht.
SENILITAS NON VINCET
Leeft hij in het Limburgs land
diep heeft hij zijn hart verpand
aan de wondere wereld van het boek
naar het kind in hem is hij op zoek
weert hij zich in huis en hof
leeft hij met de seizoenen mee
toen de muze zijn blik trof
koos eenparig een tweeling zee
kan in nood een vriend hem storen
bedient hij naar behoren wijf en goed
zijn hem kleinkinderen geboren
vertellen zit hem in het bloed
met zijn Maretak trok hij diepe voren
een ware man, een fiere Watertoren
Ik heb je boek met veel plezier gelezen, het is vlot geschreven en als je er eenmaal aan begonnen bent, wil je het niet meer wegleggen. Het verhaal ligt mij goed: medische onderwerpen hebben altijd mijn belangstelling en spannende reisverhalen waardeer ik ook. Er zit heel veel herkenning in het boek, van personen (o.a. jongeren die worstelen met afstuderen en de eeuwige drank), actueel (alternatieve circuit voor borstkanker), het leven in Afrika en de onderwijsmethode. Het is nog steeds een strijd om de beste leermethode, vanuit de praktijk, door docenten goed begeleid te krijgen en bij studenten goed te laten werken. Die strijd heb je goed beschreven. Verrassend einde, dat had ik niet verwacht!
Simone Bogaers, docent HLO medisch biologische vakken
Eindelijk heb ik het boek gelezen op ons tournee door Duitsland, daar had ik er lekker de tijd voor.
Ik zag Annemiek door de tuin gaan in de beschrijvingen van Floor als ze aan het tuinieren was.
Heel mooi.
Vooral het gedeelte over Afrika was boeiend. Dat kwam echt uit het hart denk ik.
Op naar het volgende boek.
In mijn vrije tijd recenseer ik – nu al meer dan 25 jaar – boeken, meest romans, voor de aanschaf in Nederlandse bibliotheken. Als zodanig zijn er al legio schrijfsels aan mij voorbij gegaan. Zelden las ik een zo knap gestructureerd verhaal als Bittere Maretak van Jaap Gerritsma. De opbouw van het verhaal is sterk, de overgangen van heden naar verleden via flashbacks uiterst knap. Soms zijn de zinnen ook prachtig geformuleerd.
De situatie van de hoofdpersoon is invoelbaar. Ik werk zelf als trainer in ontwikkelingslanden en herken dan ook goed de uitdagingen van cross-cultuteel onderwijs geven. Het is leuk oude liefdes als Zen en de Kunst van het Motoronderhoud of een Peugeot 404 voorbij te zien komen.
Ik ben het overigens met de vorige schrijfster eens, dat het tweede deel nog sterker is dan het eerste. Nadeel van de opbouw van het eerste deel is, dat de tijd waarover verteld wordt (de vertelde tijd) bijna synchroon loopt met de tijd die je nodig hebt om het te lezen (de verteltijd). Dat maakt het eerste deel traag. Voor mij had de auteur de soms onnodig ingewikkelde woorden en verwijzingen naar zijn belezenheid wel mogen weglaten, tussen de regels door krijg ik toch wel mee, dat de schrijver een uiterst intelligente persoonlijkheid moet zijn en dat werkt het sterker dan als het er zo dik bovenop ligt.
Jammer tenslotte de taalfout op pag. 209 (ontdooit!!!); dat de zin op pagina 228 over littekens niet loopt en pagina 240 begint met een typefout: Alazi heet hier Alabi.
Maar dat is alles muggenzifterij. Ik noem het niet om mijn eigen eruditie ten toon te spreiden, maar omdat ik het jammer vind en de schrijver adviseer deze fouten er bij een volgende druk uit te halen.
Immers dit mooie verhaal is meerdere herdukken waard.