Jaap Gerritsma

De verkiezingen in Amerika hebben een mega hufter gebaard. De oerhollandse uitdrukking van een olifant in de porseleinkast is te vriendelijk voor dit personage dat in zijn eentje meer toxische stoffen uitstoot dan alle motoren van General Motors bij elkaar. Een olifant blijft altijd iets koddigs behouden. Geen spoor daarvan in deze postmoderne Frankenstein.

Zomaar wat feiten. Zijn imperialistische onbeschaamdheid. Je land toe willen eigenen dat niet van jou is.Denk aan Panama, Canada Groenland en de Gazastrook. Mensenrechten zien als poep aan je schoen zoals het voorstel om buitenlandse studenten die betogen voor Palestina het land uit te knikkeren. Palestijnen in Gaza van hun land verdrijven. Het blokkeren van  menswaardige emancipatiebewegingen in scholen die er een genderprogramma op  na houden.Het ad hominem beschuldigen van een staatsman als Zelensky van het uitlokken van de oorlog. Zwelbast zwelt maar door.

Het gedrag van een notoire pestkop die van school is gestuurd en nu aan de poort staat te brullen en te schelden over de school en haar personeel.Maar nu een sadist op hoog geopolitiek en nationaal niveau is geworden.

De lijst zal eindeloos worden de komende jaren.

De vraag die ik hier aan de orde wil stellen is hoe we ons daartegen moeten verzetten en zelf koers houden, ons niet mee te laten slepen in die gewelddadigheid. Grote woorden zoals ik hierboven gebruik zijn natuurlijk onvoldoende, het geeft mij even opluchting maar ik moet ook niet van van het pad  afraken door opwinding alleen. Want die opwinding veroorzaken hoort tot de tactiek van de moderne Frankenstein, is een valkuil waar men in kan stappen

Want laten we we eens analyseren wat de gevolgen zijn van het gedrag van deze sadistische , haatdrager , zijn bagger vaak uitgestoten op sociale media die financieel gewin hebben bij reuring en clicks en dat alles onder het mom van vrije meningsuiting.

Veel mensen raken door dit gedrag  bedwelmd. Zij surfen mee op de haat en venijn die dit gedrag uitstraalt.Eindelijk iemand die voor ons opkomt. De tegenstanders daarentegen zijn verbijsterd. Hoe is het toch mogelijk dat iemand die zich nauwelijks aan feiten houdt en probeert met leugens en intimidaties recht op de persoon gericht deze mensen tot op het bot te kleineren. Schaamteloosheid wordt geëtaleerd  als een nieuwe vorm van mannelijkheid die over hoofden van individuen zich richt op buitenlanders en wokisme. Die laatste term geframed tot benzine om vuurtjes aan te wakkeren zonder dat mensen de betekenis en geschiedenis van dit verschijnsel willen weten. Gevolg:  muren worden opgetrokken, deportaties van buitenlanders, boekverbrandingen etc. Het riekt naar de bruine SA periode in de jaren ’30. Mensen worden rechtstreeks in hun vrijheid aangetast.

Soms is het zinvol om je dan eens de vraag te stellen wat die vrijheid dan precies inhoudt die wordt aangetast? Ook om een goed alternatief te kunnen bieden tegen dat apengedrag. En waar die dan in gevaar wordt gebracht?

Je kunt dan het onderscheid positieve en negatieve vrijheid maken, een beroemd onderscheid geformuleerd door I. Berlin.( verwarrend in deze begrippen is dat ze geen waardeoordeel geven, dus positief is niet beter dan negatief. De voorbeelden zullen dit hopelijk verduidelijken) Negatieve vrijheid is dan dingen kunnen doen zonder bemoeienis van anderen. Positieve vrijheid zijn de mogelijkheden die je hebt omtrent het bepalen wie je wilt zijn. Hier horen termen bij als zelfbeschikking, zelfrealisatie.

Wat zien we dan?

Laten we het hebben over de situatie rondom de LHBTQ gemeenschap. Die bemoeienis met vraagstukken rondom gender etc. Het wordt verboden om daarin les te geven. Openlijke bemoeienis en daardoor een blokkade voor de negatieve vrijheid van mensen uit deze richting. Zorgvuldige discussie in onderwijssituaties worden onmogelijk gemaakt, discussies  over wat sociale rechtvaardigheid is en wat twijfel over geslacht inhoudt. Er rust ineens een taboe op. Maar Frankenstein is nog niet klaar. Door sekse  voortaan ook alleen maar als een dichotomie te beschouwen, of man of vrouw, en via sociale media andersdenkenden te bespotten en te vernederen-alles onder het mom van de volledige vrijheid van meningsuiting— wordt ook hun positieve vrijheid uitgehold. Elke gerechtvaardigde sociaal economische  ontwikkeling wordt hun onmogelijk gemaakt. Het kind wordt niet alleen verdronken maar ook met badwater weggegooid en we moeten hiervoor in onze handen klappen.

Een ander voorbeeld. Dreigen dat Zelensky geen wapens meer zal krijgen betekent dat de negatieve vrijheid van het land ernstig in gevaar wordt gebracht. Het recht om jezelf te verdedigen komt in het geding. Zelensky met intimidatie uitschelden, bovendien uitsluiten om mee te onderhandelen over de toekomst van zijn land is een brute poging om de positieve vrijheid van dat land de kop in te drukken. Zij zijn toch degenen die het aan flarden geschoten land weer vorm moeten geven. En zo kan ik nog een tijdje doorgaan met het geven van voorbeelden waarin het brute sadisme van een “sterke man” een land of toestand in een chaos kan storten.Waar het om te doen is want dan kan de “Sterke Man”acteren in zijn fascistoïde richtingen.

Dan tot slot de vraag wat  hieraan kan doen?

Ons niet langer laten laten bedwelmen of verbijsteren. We ons blijven richten op de waarden die ons in Europa hebben samengehouden, namelijk gelijkheid, vrijheid en rechtvaardigheid.Onder alle omstandigheden. Ook al zou dat ten koste kunnen gaan van onze welvaart.Echte saamhorigheid en niet die Oligarchische corrupte vriendjespolitiek van die postmoderne Frankensteinen als Trump. En ons blijven verzetten, met alles wat mogelijk is tegen die rattenvangers wiens gebrul die Nederland ook steeds luider wordt. Geen samenwerking met dit soort politici maar alles op alles zetten voor alternatieven die niet de vrijheid van anderen aan flarden schieten maar juist belemmeringen die ontwikkeling in de weg zitten weghalen en waar kan die ontwikkeling bevorderen, ontwikkelingen waarin de mens en medemens centraal staat.

*De zwelbast is familie van de blaasdraken, die groeien als ze kwaad zijn, zo weten we uit een van de literaire parels van Marten Toonder. Ze groeien dan niet alleen imponerend, maar blazen ook vuurspuwend alles weg.

Het volgende ter informatie. As maandag heb ik een afspraak met de chirurg om een kunststoffen shunt te plaatsen in mijn onderarm en ga daarna zo snel mogelijk dialyseren. Er wordt ineens haast gemaakt omdat ik nauwelijks nog kan slapen als gevolg van een nierfunctie in het allerlaatste stadium. Vandaar de spoed. Weet dus niet wanneer ik weer de volgende blog kan uitbrengen.

De kop van deze bijdrage is niet geformuleerd in mijn woorden maar in die van Lieke Marsman als ze ons inzicht gunt in haar pogingen om deze wens vorm te geven bij haar letale ziekte.

De afgelopen week te lezen in de NRC. Zij is onze voormalige dichter des Vaderlands, een erg subtiele denkster die de geneeskunde verwijt weinig creatief te zijn. Artsen houden halsstarrig vast aan hun protocollen waardoor  het een zware strijd wordt als een patiënt een andere route wil kiezen.

Zoals jullie misschien weten heb ik mijn hele leven in de geneeskunde gewerkt en me met name beziggehouden met  studies van werkwijze van dokters.En constateer ik een paar interessante ontwikkelingen naar aanleiding van dat  gesprek waar ik aandacht voor wil vragen.

Het heeft opnieuw te maken met het “Luisteren naar je lichaam.”

Een stukje terug in de tijd.

Toen wij in de jaren 80 ons promotie onderzoek deden in het land naar de werkwijzen van huisartsen en internisten was het ons opgevallen hoe veel variaties er zat in de manier hoe dokters problemen aanpakten. Anders gezegd; het maakte nogal uit welke dokter je consulteerde en dus hoe de afloop was. Tijdens lezingen in het land over die resultaten vielen dan ook  opmerkingen over het opstellen van protocollen en gedegen afspraken als rijpe appels van de boom. Er moest iets gebeuren en ons onderzoek heeft daar zeker toe bijgedragen. En zo kwamen er protocollen voor aanpak en Diagnose behandelcombinaties (DBC), afspraken voor een diagnose met behandeling en controles voor de verzekering. Afspraken werden gemaakt op basis van wetenschappelijke inzichten(Evidence based.)  Cynici onder ons  werd op die manier de pas afgesneden met hun opmerkingen dat elke dokter een kerkhof heeft. Binnen de protocollaire geneeskunde kan het maken van fouten worden geminimaliseerd.

En nu het verwijt van Lieke Marsman dat dokters niet creatief meer denken.Dat is eigenlijk goed voorspelbaar als je je aan afspraken moet houden. De geneeskunde maakt nu veel gebruik van het principe “one size fits all”. Het principe van het Russische leger dat het nooit aan de maat van de laarzen ligt als ze niet passen, maar aan je voeten die te lang of te breed zijn. Natuurlijk wordt er af en toe een onderscheid gemaakt of je met volwassenen of met kinderen te maken hebt, en tegenwoordig ook feit dat vrouwen anders zijn dan mannen op welke laatste categorie vaak geneesmiddelen en ingrepen worden uitgetest en het dus altijd maar de vraag blijft of de resultaten dan ook geldig zijn bij vrouwen.Maar veel creativiteit is niet de bedoeling om juist al die verschillende werkwijze te vermijden en te doen wat volgens wetenschappelijke inzichten de meeste kans van slagen heeft tegen de laagste kosten.Laat ik dat laatste er vooral bij noemen.

Dus wilden dokters niet tegemoet komen aan de wens van Lieke Marsman om het DNA van haar tumor uit te lezen door een speciaal instituut omdat dat,  volgens de inzichten van de dokters, zinloos zou zijn.Het zou dan ten koste gaan van de kwaliteit van haar leven die ze nog voor de boeg had. Maar was haar weerwoord; juist het bezig zijn met het zoeken naar antwoorden en de hoop  houden toch iets te vinden dat haar zou helpen  behelst de kwaliteit die ze aan het zoeken is in haar leven. En met haar wilskracht overtuigde ze geneesheren dat ze amputaties uitvoerden en liet ook dat DNA uitlezen. Op basis van het resultaat kon ze een nieuwe therapie starten.

En ze leeft nog steeds en geniet met haar onbelemmerde geest ondanks de ellende en pijn van het leven.

Zou deze ontwikkeling zich misschien voortzetten en meer patiënten inspireren om tegen alle regels in te gaan denken?

De geneeskunde heeft nu veel willekeur in handelen steeds meer onder controle gekregen maar staat nu voor de opgave om de vraag te beantwoorden in hoeverre zij mee durft te gaan in de pure individualisering van de behandeling, ditmaal bij de patient. Anti protocollair soms.

Een immense opgave  om evidence based en creativiteit door een deur te krijgen. En dan komen de kosten ook steeds meer om de hoek kijken. De grote struggle tussen wetenschap, geld en geneeskunst.

De vorige blog eindigde ik met een verwijzing naar mijn oude peettante die mij overtuigde dat ik vooral ook  moest leren luisteren naar mijn lichaam. Een goede raad op mijn leeftijd.

Want: naarmate je ouder wordt, komen ook de momenten dat je je steeds meer moet overgeven aan verzorging.En dat is een moeizaam proces aangezien je als kind steeds onder de dreunende wens van opvoeders zo zelfstandig, zo autonoom mogelijk bent geworden. Soms met een wonderlijke beloning onderweg zoals het krijgen van een diploma als je je veters zelf weet te strikken. En zo blijft het een conflict bij het ouder worden. Je ouder wordende krakende lijf moet zich overgeven, maar in je hoofd blijft de opstand daartegen aanwezig. Want: je laten verzorgen doet wat met je zelfbeeld. Je maakt je afhankelijk van een ander en dat gaat dan ten koste van die bewierookte autonomie, die zelfstandigheid waar je bijna een leven lang aan gewerkt hebt.  En laten we volledig zijn; ook heel wat heeft gebracht.

Nooit was ik dan ook bezig met die alledaagse dingen als douchen en sanitaire stops. Je deed het gewoon, het waren momentjes in je leven.

Toch werd ik er op een leuke manier mee geconfronteerd door bezoeken aan mijn peettante, toen zij op 90 jarige leeftijd naar een verzorgingstehuis moest.

Mijn tante Annie was een bijzondere vrouw.Haar hele leven vrijgezel en ze stond en dienste van de andere leden van het gezin van mijn vader om bij te springen als dat nodig was. Een soort vliegende keep in de familie. Maar dan een van een bijzonder soort. Zelf doen als het kan. Als het badwater niet goed wegliep was zij degene  die met slangen en de wet van Archimedes het water weg deed stromen. Een loodgieter? Zou de man het dan beter weten voor die prijs?

Als ze tijd had studeerde ze kunstgeschiedenis en latijn. Dat hield haar geest erg jong zei ze altijd en dat was te merken aan de manier hoe ze met mensen omging. Zonder bekakt te zijn in het Bloemendaalse was ze uit op beschaving. Een verfijnde manier van spreken, epistolair als je een kaart of brief van haar kreeg, ruimhartig en vrijgevig.  Een buitengewoon aardige peettante dus.

En die vrouw kwam een zorgcentrum in Bloemendaal terecht. Ook zij moest er aan geloven dat haar lichaam op die leeftijd wel eens hulp in moest roepen.Problemen met opstaan. Vooral niet te snel vanwege bloeddruk verlaging, duizeligheid. Zorgen dat je niet valt.

Daar sprak ze met mij altijd zeer openhartig over. En ik was zeer geïnteresseerd hoe die oude dame zich zou weren. Nu dat deed ze.  ‘Het zijn aardige meisjes hoor die je komen  helpen met aankleden, maar ik kan ze toch niet voortdurend over de vloer hebben.Dan helpen met douchen , dan met het naar de wc gaan.En maar wachten op ze totdat ze tijd hebben, want er moet nog al wat hulp worden geboden hier in dit tehuis. Nee Jaap, ik doe het anders. Ik kleed me nooit meteen helemaal aan en wacht totdat ‘je weet wel’  zich meldt. Meestal kan ik de grote en de kleine boodschap goed combineren en daarna wacht ik nog even met alles aan te trekken. Pas als ik gedoucht heb dan trek ik al mijn ondergoed aan en dan voel ik me vrij en fris en ga dan rustig met mijn rollator naar de eetzaal om warm te eten want de ochtend is zo voorbij.’

Ze heeft het tot haar 93 ste volgehouden. Vlak voor haar dood belde ze me en zei dat de dokter had gezegd dat haar lichaam totaal geen energie meer kon opbrengen om zelfs nog maar de kleinste inspanning te verrichten. Mijn einde is nu nabij zei ze nog.

Het lukte haar dus niet meer haar ondergoed op haar moment aan te trekken.

Dat symbolische einde is me altijd bij gebleven.

Het leek allemaal een uitgemaakte zaak. Buikspoeling! Ofwel peritoniaal dialyse waarbij een katheder in mijn buik wordt geplaatst en de spoeling en verwijdering van afvalstoffen loopt via het peritoneum of buikvlies als filter. En dat kan prima thuis gebeuren. Dus een grote zelfstandigheid. Je bent voor een groot gedeelte zelf verantwoordelijk voor de gang van zaken. Het kan bovendien ‘s nachts plaatsvinden dus je kunt met een wakker en zuiver gemoed overdag van de zon genieten.

Het leek een vanzelfsprekende keuze. Nog steeds compos mentis, en ik hou erg van mijn zelfstandigheid dus: Kat in het bakkie!

Wat is nu de oorzaak dat ik  op het allerlaatste moment er voor koos NIET  voor deze medische oplossing kiezen om mijn nierfalen op te vangen? En dat terwijl de chirurg me na onderzoek  geschikt had verklaard.

Het heeft allemaal met mijn buik te maken. Hoe dichter het moment naar me toekroop dat die buikingreep moest plaatsvinden ging die buik protesteren op een manier die leek op de manier hoe Extinction rebellion te werk gaat op  de A12. Een blokkade veroorzaken! Ineens kon ik ‘s nachts niet meer slapen om dat ik niet goed meer via mijn buik kon ademhalen. Benauwdheid. Hyperventileren. Ik moest het bed uit omdat ik er niet langer in kon liggen En dat nog eens versterkt met die oogoperatie in het verschiet onder dat laken(zie vorige bijdrages) waarbij mij claustrofobie werd aangewakkerd en de angst demonen vrij spel hadden in de nacht.

Mijn  enterisch zenuwstelsel ofwel de verbinding tussen mijn buik en mijn hersenen- het tweede brein genoemd-kwam in opstand, ging heftig protesteren door de angst en stress en veroorzaakte dat ik als een zombie de nacht door moest brengen.

En toen ik er ook nog eens achter kwam dat in die buik en darmen belangrijke neurotransmitters worden aangemaakt zoals serotonine (90%) verantwoordelijk voor de goede stemming, voor je slaap regulatie en stress, en dopamine voor motivatie werd me duidelijk dat mijn buik een soort alarmsysteem was die me bijna instinctmatig ergens voor wilde behoeden. Het enterische zenuwstelsel geeft je niet alleen af en toe vlindertjes in je buik of een knoop, het werkt soms als een persoonlijke BB alarmcentrale die je op gevaar attendeert. Ik moest er eigenlijk niet aan denken een hele nacht aan die slang te liggen met die katheter in mijn buik. Overdreven gezegd, als een vis aan de haak, als een gevangene aan een ketting. Gewoon in het ziekenhuis een aantal uren op de dag met mijn arm  via een shunt aan een machine omringd door mede nierpatienten en meestal toegewijd verzorgend personeel zoals bij hemodialyse leek me beter vol te houden,  zeker omdat ik dan gewoon kan lezen en mijn kletspraatjes op papier  zetten.

En dan zou ik het ook nog uitvoerig kunnen hebben over overwoekering van mijn living door dozen met dat spoelmateriaal. Drie kubieke meter per maand wordt dan bij mij naar binnen geschoven waardoor de kans groot is dat ik een soort hybride woning kom te wonen die een compromis is tussen een living, een pakhuis en een ziekenhuiskamer met machines slangen en snoertjes.

Ga ik me daarin nog thuisvoelen? Dag in dag uit?

Dus op de dag dat de eerst afspraken gemaakt gingen worden om naar de chirurg te gaan voor de katheter in mijn buikwand heb ik het roer omgegooid.

Gedaan wat mijn tante Annie zaliger mij altijd voorhield vlak voor haar dood op 94-jarige leeftijd. Jaap: “Je moet echt leren om naar je lichaam te luisteren.”

Waar wijsheid woont…

Over mijn tante een volgende keer.

Inderdaad, die kleuren, het lijkt wel of ik de nieuwste Oled tv in huis heb gehaald. Het resultaat als je een nieuwe lens in je oog laat plaatsen omdat in je eigen ooglens een groot cataract is ontstaan. De klassieke staar op latere leeftijd.

Maar voordat ik het kapje van mijn oog haalde, hebben de voorbereidingen voor die ingreep heel wat voeten in de aarde gehad.

 In enkele van mijn vorige blogs beschreef ik mijn paniekaanvallen als ik in benauwde ruimtes kom. Ik heb er dus alles aan gedaan om niet tijdens die operatie, die ik perse wilde om auto te kunnen blijven rijden en goed te kunnen blijven lezen, in paniek te raken en me als een wild paard te gaan gedragen als ik onder dat blauwe laken moet gaan liggen. EMDR en braaf ademhalingstechnieken gedaan die me voor werden gedaan door Tjebbo die ook beroepsmatig soms zijn adem bij premières onder controle moest houden.

En ik moest er alles aan doen om in mijn geest het probleem van mijn paniekaanvallen niet te gaan catastrofen. Een term die ik overnam van Arthur Eaton uit de groene Amsterdammer. Je gaat dingen die klein moeten blijven in je gedachten-vooral ‘s nachts- opblazen tot monumentale problemen. Die innerlijke angst maakt dingen die eenvoudig en vanzelfsprekend moeten zijn tot iets dat zeer beladen is.

Maar dat deed ik dus wel dat catastroferen. Het resultaat is dat ik ‘s nachts geen oog meer dicht deed. Bovendien staan er ook nog door mijn aftakelende nieren (EGFR 7%) een paar onaangename zaken op de menukaart. De toegezegde sedatie werd niet verstrekt door de anesthesioloog vanwege de nauwelijks nog functionerende nieren. Bovendien zorgt de slechte nierfunctie ervoor dat je bij horizontaal liggen benauwdheidsverschijnselen krijgt waardoor je gaat hyperventileren en je het liefste opstaat om te gaan lopen, tenminste rechtop te gaan zitten. En niet op de laatste plaats de enorme jeukaanvallen, op je voeten, ellebogen, op je rug. Aan dat laatste kon ik gelukkig wat doen. Ik ben naar een ijzerwinkel gegaan om een bokkepoot  te kopen en heb alle plaatsen waar maar mogelijk jeuk kon ontstaan volledig in de Vaseline paraffine zalf gezet. Vetter en hydraterende  kun je het niet krijgen en met die bokkepoot op elk plekje op mijn rug uit te smeren

Dus bij volle bewustzijn moest ik dus met mijn EMDR oefeningen, mijn ademhalingsoefeningen( de 4-7-8 ademtechniek)  de steun van Rogier die zich als een echte dokter moest verkleden om mijn handje vast te houden en me te bemoedigen,  glibberig als een aal van al dat vet, gestrekt onder het laken en proberen een opgefokt lijf onder controle te houden.

Het is me gelukt. Stijf als een plank van de adrenaline ben ik onder dat laken vandaan gehaald na 15 minuten en met steun van Rogier en de anesthesioloog naar de koffie gestrompeld.

Een ding moet ik verklappen. De avond tevoren had ik de film Babylon gezien en was erg onder de indruk van de de dans van Robbie Margot op een bar. Dat terughalen van die mooie en sensuele dans  deed het goed toen ik die weer voor de geest haalde onder die blauwe mist.  Ondanks alle ellende toch nog een aangenaam sensueel tintje aan dat claustrofobische verblijf.(te zien op you tube; Margo Robbie in a western pub).

Het was natuurlijk te zien op de tv: met drie kloppen op de eeuwenoude poort met zijn bisschoppelijke staf opende aartsbisschop Laurent Ullrich de hoofdingang van de Notre Dame. Wat daarna volgde was een spektakel van licht en geluid, een Zonnekoning waardig, geheel in de de traditie  van de oude Chinese keizers. De 8000 zorgvuldig van  loodstof( als gevolg van de grote brand) schoongepoetste orgel pijpen deden de in 1163 gestichte kathedraal dansen van vreugde bij de renaissance  van het gerestaureerde  godshuis dat aan zijn nieuwe leven kon gaan beginnen.

Het is erg interessant om je af te vragen waarop de aartsbisschop nu precies klopte vanuit een kerkelijk symbolisch gezichtspunt gezien. Volgens E. Martin in  “De anatomie van een kerk deel 2” speelt het vrouwelijk symbolisme de belangrijkste rol in de vormgeving van de Notre Dame.

De kerk is een vrouw. De naam zegt het al.

En met het Gotische principe is de Notre Dame een voorbeeld  par excellence van het vrouwelijk symbolisme.(Net als de kathedralen van st Denis en Chartres). Dit thema is verder uitgewerkt door Arnold Cornelis  in zijn filosofische beschouwing “De logica van het gevoel” die ik hier samengevat weergeef.

De Notre Dame is een moeder. Zij ligt op haar rug en heeft haar knieën opgetrokken vandaar ook de twee torens aan de voorzijde. Haar lichaam is het middenschip, haar armen liggen gestrekt langs haar zij, dat zijn de zijbeuken. De rozet  is de navel (het middelpunt van het lichaam). De borsten liggen opzij als dwarsschepen. Het hoofd is het altaar waar de gebeden worden gezegd. De haren golven als steunberen tegen haar hoofd. De neus met mond en kin richt zich spits omhoog naar de hemel.

Via de vulva, de hoofdpoort tussen beide torens gaat men officieel naar binnen, treedt men in de intimiteit van het heiligdom.

Deze symboliek was alleen bekend bij de bouwers. De meeste middeleeuwers konden lezen noch schrijven, de boodschap was onbewust. Het bracht de mensen een gevoel van geborgenheid, samen in een grootse beschutte plaats. En de boodschap is duidelijk: daar waar het leven vandaan komt, uit de moederschoot, kan  steeds nieuw leven ontstaan en herstellen.

De vulva als symbool voor leven scheppen en geboorte, de oerpoort, de mysterieuze scheidslijn tussen het profane en het sacrale in het leven. Het is de kern van de christelijke vrouwelijke architectuur in de tijd van de kruisvaarders en het ontstaan van de gotiek.

In Ierland is het zelfs jaren de gewoonte geweest om een beeldje te plaatsen in de buurt van de hoofdingang, een Sheila na Gig. Het is een afbeelding van een oude uitdagende vrouw die haar vulva wijd geopend toont aan de gelovigen die binnentreden. Ze stamt uit een oude Keltische traditie waarin een Keltische godin als oude heks voor de koning verschijnt en als de koning op haar ingaat verandert ze in een mooie jonge vruchtbare vrouw. Maar onder invloed van een verpreutsing is dit symbool geleidelijk van de poorten verwijderd en de beelden vernietigd.(*)

En nu weer de vraag waar de aartsbisschop drie keer op klopte. Driemaal omdat om toegang van het Goddelijke wordt verzocht.

U kunt nu zelf het antwoord geven.

(*) zie ook mijn roman Ontstemde liefde

Ps

Gezien de komend feestdagen en mijn aanstaande oogoperatie waarvoor ik EMDR heb ondergaan zal ik tijdelijk uit de ether verdwijnen. Half januari wordt besloten of ik in het ziekenhuis wordt opgenomen om de buikdialyse voor te bereiden dus het is ongewis wanneer ik de draad weer kan oppakken.

U allemaal fijne dagen gewenst, dien uw buiken niet al te overdadig, alle goeds voor 2025.

Toen ik aan het begin van deze eeuw het boek “Mijn brein als Medicijn”las van Servan Schreiber was ik bijzonder onder de indruk  over het hoofdstuk over de mogelijkheden van EMDR (Eye Movement Desensitization Reprocessing). Voor het eerst las ik over deze nieuwe techniek om in te grijpen in het brein van de mens. Met een ogenschijnlijk eenvoudige techniek (pendelend licht) ze af te helpen van een post traumatische stressstoornis. Zijn verhaal begon met de geschiedenis van een vrouw die nadat haar relatie met een man was verbroken totaal niet meer zichzelf was. Van een zelfverzekerd mens veranderende ze in vrouw met onvoorspelbare angsten, ze ging zichzelf verwaarlozen etc.

Zij bleek baat te hebben met die techniek die gebaseerd was op  lichtjes die van links naar rechts bewogen.

Waarom was ikzelf zo enthousiast, dat ik boek ook meteen bestelde voor mijn beide kinderen?

Omdat mijn hart in dit ondermaanse bestaan ook een aantal keren op het aambeeld van Amor terecht kwam en flink klop te voortduren kreeg, kortom een ontregeling teweegbracht zoals ik die bij die vrouw herkende die haar beoogde echtgenoot de lakens over de oren zag trekken bij een andere vrouw.

Bij mij uitte zich dat tijdens het eindexamen HBS.

Ik moest een Engelse vertaling maken die ik niet voltooide omdat ik me er helemaal niet kon concentreren omdat ik op weg naar het examenlokaal mijn ex geliefde op straat had zien lopen en daardoor totaal uit balans raakte.

Had ik ik in die tijd maar de mogelijkheid van EMDR gehad zoals dat in dat boek beschreven werd. Dan was me de jaren van verdriet, vertwijfeling, opkomende onzekerheid en misschien het zakken voor een examen bespaard gebleven.

Maar het ondermaanse had meer nog voor mij in petto. Wat ik mijn vorige blog beschreef over die officierskeuring, die ondergrondse test voor je geschiktheid als  Vietcong strijder bleek mijn sluimerde claustrofobisch gevoelens in vuur en vlam te hebben gezet. Ik kon elke vorm van beknelling en afsluiting niet meer verdragen en roept bij mij het gedrag op van een wilde hengst die uit zijn stal breekt, springend achteruitschoppend en galopperend zijn vrijheid probeert te vinden. Gekneveld worden voor een operatie, in een MRI plaatsnemen. Ik beschreef het in mijn vorige blog.Het wilde paard in mij breekt los.

En nu komt er een nieuwe mogelijke traumatische ervaring  in het vizier. Een oogoperatie is dringend noodzakelijk aangezien ik nauwelijks nog een helder beeld heb ik mijn rechteroog vanwege staar(cataract) en er een laken mijn hoofd gaat worden gespannen om die operatie van ongeveer 20 minuten mogelijk te maken. En daar ben ik me nu met behulp van  EMDR me op aan het voorbereiden. Je moet er niet aan denken wat er kan gebeuren met een ontketende wildeman.

Eerst iets over de techniek zelf, een vorm van hocus pocus die toch toch logica bezit.

Het doel is om een traumatische gebeurtenis in je gedachte opnieuw te beleven, terug te roepen in je herinnering, via foto’s of film beelden. En daar komt nu een afleider bij, licht dat pendelt, of een tikkend geluid of klopjes op je benen. De bedoeling is dan om van de huidige nare beleving in je gevoel verleden tijd te maken.

Een trauma om het wat technischer te zeggen wordt uit het lange termijn geheugen geplaatst in je werkgeheugen en dan is het de bedoeling dat die gevoelens tijdens het gebruik van afleiders zijn lading verliest als ze weer wordt opgeborgen in het lange termijngeheugen.

Uit onderzoek blijkt dat tijdens deze werkwijze  de amandelkern (Amygdala) oplicht hetgeen betekent dat ons reptielengeheugen in actie komt: vluchten/aanvallen. En dat moet beteugeld worden.

We(*) begonnen met het oudste trauma, de officierskeuring. Maar dat werkte niet meteen omdat het al bijna een leven lang geleden was en ik me daar al op verschillende manieren tegen gewapend had. Maar toen kwam het: een doek over mijn hoofd dat dat proberen een kwartier vol te houden. Een crime, ik kan in bed nauwelijks dekens te verdragen die te dicht bij mijn hoofd komen. Dat was peentjes zweten maar ik hield vol door de tikkende geluiden en klopjes op mijn been. Contact houden met iemand is op zo’n moment van wezenlijk belang. Ook bij het proef liggen in het ziekenhuis wist de anesthesiologe  wat ze deed. Zoveel mogelijk ruimte houden onder dat laken en met haar handen contact houden.

En nu afwachten hoe dat over een paar weken gaat aflopen. Ik ben voorbereid.

Maar nu houdt me steeds een andere vraag bezig. Zijn het nu de lichtjes en klopjes en andere geluiden die de opkomende demonen wegjagen of zijn het gewoon die zachte geruststellende handen van die vrouwen die me als zeer ervaren sergeant majoors  uit de loopgraven navigeren.

(*)

margreet@mentalefitheid.nl

 In het jaar dat ik eindexamen HBS moest afleggen, kreeg ik een oproep om aan een officierskeuring deel te nemen. Geen idee wat het allemaal behelsde, maar gedurende de dagen dat ik in Amersfoort verbleef werd ik aan allerlei testen en opdrachten blootgesteld. Leuke en minder leuke. Een soort rugby spel, leiding geven aan een peloton bij een(denkbeeldige) rivier oversteken, door een autoband klimmen op ooghoogte, een klassieke stormbaan etc. Allemaal goed te doen voor een getraind iemand als ik die veel aan judo deed.

Maar toen kwam die ondergrondse test. Traumatisch! Klep open, de kuil in, klep dicht. Zie maar zelf de uitgang te vinden in het pikkedonker. Toch niet helemaal duister als de nacht merk je als je ogen een beetje zijn gaan wennen in de duisternis. Je ziet ergens een sprankje licht. En dan komt het. Je moest niet de fout begaan door op het licht af te gaan want daar werd je kruipweg verspert door een traliehek.  Het licht gaf je valse hoop. Je weer moest terugkruipen om een andere weg te vinden.(*) Bij het tikken van dit kleine stukje bekruipt me nog steeds dat nare panische gevoel dat toesloeg en dat ik, nu ik 82 jaar ben, nog steeds niet te boven ben gekomen. Ik kan nog steeds niet naar documentaires kijken over speleologen die door nauwe ruimtes kruipen. Op de een of andere manier blijven die emoties haken aan het verleden terwijl mijn verstand zegt dat er geen gevaar meer is want voor geen goud zal ik me nog een keer bloot stellen aan een dergelijke oefening. Mijn lijf blijft zich die paniek herinneren, ook nog na al die jaren. Mijn emotionele brein leert kennelijk deze angstgevoelens nooit af en kunnen op elk onverwacht moment worden gereactiveerd. Het lijkt er op dat mijn cognitieve brein niet in contact kan komen met dat emotionele brein die gebrandmerkt is door die nare ervaringen. De situatie lijkt op een baasje die zijn valse hondje niet onder controle heeft die lief een aardig doet maar op zijn moment  gewoon in kuiten gaat bijten.

En dat onverwachte moment kwam zonder dat ik het in de gaten had. Netvliesloslating bracht me in het ziekenhuis en een aankomende dokter kwam praten over de soort anesthesie  die ze wilde gebruiken. Algehele narcose of plaatselijke verdoving. Medisch handelen schrikt me niet meteen af dus plaatselijke verdoving dan maar en dat ging allemaal goed, zelfs de komst van een lange wat gebogen naald die onder mijn oogbal naar binnen werd geduwd (retrobulbaire verdoving). Maar zonder enige afspraak gingen de behandelaren  mijn handen fixeren. Ik voelde me klem zitten, voelde me opgesloten en begon ineens te schoppen en te slaan om maar uit de greep van van die fixatie te komen.

Alles moest opnieuw maar nu onder algehele narcose.

Geen goed gesprek(geen goede voorlichting) dus vooraf gehad met die nog jonge dokter en boos op mezelf dat ik onvoldoende had doorgevraagd wat hun techniek nu precies inhield.

Ik weigerde dus voor een ander medisch probleem om in de MRI plaatst te nemen. Nee, dat was de enige mogelijkheid en ik werd gerustgesteld dat ik voldoende kalmerende middelen zou krijgen om dat onderzoek te doorstaan.Opnieuw ja gezegd maar op le moment supreme stond ik daar ontkleed en weigerde dat glinsterende hol in te kruipen. De kalmerende middelen hadden totaal geen vat op de paniekaanval die ik kreeg en zei dat ik naar huis ging zonder onderzoek.Maar de verpleegkundigen waren ook niet voor een gat te vangen. U bent met uw vrouw gekomen zag ik. Inderdaad Annemiek zat ik de wachtkamer tot ik klaar was en werd nu door die zuster naar binnen geloodst om mij te overtuigen niet naar huis te gaan. Zij zou vlak bij mijn hoofd gaan zitten als het onderzoek gedaan werd en met knikkende knieën en een hart dat bonkte als van een afrikaanse trom kroop ik in dat metalige konijnenhol. En Annemiek deed iets wat alleen Annemiek kon: ze zette haar bloes open en pakte mijn hand om die op haar blote borst te leggen. Zo heb ik dat onderzoek kunnen doorstaan. Als een klein verschrompeld bang jongetje dat troost vond aan moedersborst terwijl de magnetische resonantie rondom mij te keer ging en keurig aantoonde dat de halsslagader nog niet dramatisch was vernauwd.

(*) dit voorval hen ik uitvoerig beschreven in “Ongedachte belevenissen”. Hoofdstuk 18 Uitgeverij TIC

Als we ons voorstellen dat het leven een zandloper is die we weer op z’n kop kunnen zetten, dan zouden we ons leven nogmaals helemaal kunnen doorleven. Een soort eeuwige wederkeer zo stel ik me in gedachte voor. Er zouden veel momenten en ervaringen terugkomen om snel door te spoelen, maar een ding zou ik helemaal opnieuw willen ervaren: mijn jeugd. We hadden een tuin. Als ik die tuin uitliep strekte zich grasland voor me uit met koeien. Soms liepen er een paar paarden te grazen. Aanpalend een bos met tussen bos en weiland een sloot en daarachter, hei, en vennen. Een el Dorado voor een kind dat vrij was na schooltijd om hutten te bouwen, boompje te klimmen, over sloten te springen, over wankel ijs te rennen om er niet doorheen te zakken, mijn eerste slagen met krabbertjes. Voetbalveldjes van klooster Eikenburg waar we op mochten voetballen.En als we naar bed moesten dan hoorden we de vogels met hun aanstekelijke liederen voor het slapen gaan op de achtergrond bij de ondergaande zon, het hoge gegil van een pauw uit het dierenpark Animalie. Dan  wisten we dat we de ogen konden sluiten en dat alles goed was.

Vergelijk dat eens met de Amsterdamse jeugd van nu. Hebben ze eindelijk een Johan Cruyff court waar ze een beetje kunnen voetballen, komen er vanuit elke hoek zuidas-krijtpakmannen  op hen afgeslopen om te gaan procederen omdat ze teveel lawaai maken, aangeklaagd door de buren gestoord in  hun favoriete programma Heel Holland bakt op de tv.En die koekenbakkers eisen ook meer ruimte  om hun comfortabele tanks te parkeren omdat de toegewezen plaatsen eigenlijk te nauw zijn voor deze monsters.

De vraag is nu toch uiterst actueel geworden: “Waarom doen we dit onze kinderen aan?” Je gunt ze toch allemaal een jeugd waar ze zich ook lichamelijk kunnen uitleven. En niet alleen  beleven , maar ook   het negatieve effect op hun gezondheid besparen door al die beperkingen(ik laat hier het schermgebruik van kinderen nog even buiten beschouwing.)

Het zal met die jeugd van me te maken hebben dat ik me momenteel ook vreselijk kwaad kan maken op de leden van onze Kakistocratie(*) als het weer over het mooie landgoed Amelisweerd gaat in de politiek, dat in een eerder stadium al voor een groot deel is toegetakeld.De uitbreiding van de A27. Beslist noodzakelijk hoewel er een nieuwe regel is geaccepteerd dat meer asfalt gewoon meer verkeer aantrekt. De verkeersveiligheid is onvoldoende gegarandeerd, is nu het grote argument om het zeer gedegen, meer behoudende plan van de gemeente, opgesteld met allerlei deskundigen, om die veiligheid ook te waarborgen maar: met  behoud van de reeds bestaande banen en bomen. Alleen, je kunt alleen in dat behoudende plan niet harder dan 80km/uur rijden. In de prullenbak ermee besluiten de verantwoordelijke ministers. In hun plan: betonnen bak uitbreiden, bomen omhakken en 130 kunnen rijden.

Zitten deze bewindslieden  soms met hun rug afgekeerd van een opkomende catastrofe? Een achteruithollende natuur? Het lijkt wel of ze ademloos  zitten te luisteren naar de melancholische klanken van het Mexicaanse liedje coucouroucoucou Paloma maar de duiven niet willen zien die totaal in paniek uit het ten dode opgeschreven bos  opfladderen als dolende  zielen  van de door kermende motormachines neergemaaide  woudreuzen? Doof voor de aarde die trillend protesteert na de val soms meer dan 7 ton hout.

Om maar 130 te kunnen rijden.

In mijn studenten tijd ging ik vaak op dat landgoed een Bosbad nemen om het maar eens modern te zeggen. Juist daar heb ik mijn liefde voor bomen kunnen uitbreiden met uitvoerige bezichtigingen en betasting  van eikenreuzen, beuken, esdoorns, platanen en sequoia’s. Genieten van hun kronen. Hun getekende massieve basten. De ritselende wind door hun bladeren en de kleurenpracht in de herfst. In Japan zijn deze bosbaden (Shirin Yaku) een erkende vorm van therapie en voor mij hebben ze een belangrijke bijdrage geleverd aan mij studie. Anders gezegd: ik kon me door die bosbaden goed concentreren op mijn studie.

En waarom moet het plan om het bos te behouden en de bak niet te verbreden vertrapt worden door mensen die misschien pas voor het eerst boslucht hebben geroken als spray op hun toilet en dat nu als ervaringsdeskundigheid in het geding brengen in de nieuwe kakistocratie?

Nooit gehoord of niet hebben willen horen van de nieuwe inzichten om omgeving ook te waarderen met Nature score. (**)Dit behelst een puntenaantal dat toegekend wordt aan een omgeving voor de mate van biodiversiteit en toegang tot een groene infrastructuur. Een uitdrukkelijke erkenning van de invloed van de natuur op onze gezondheid.  Misschien dat deze technologische uitbreiding de waardevolle aanvulling is op het neoliberale gemurmel dat we natuurlijk zelf verantwoordelijk zijn voor onze keuzes in het leven, ook over onze gezondheid. Dan valt er echt wat te kiezen en misschien wel voor minder lucht en watervervuiling in een buurt omdat het een factor wordt naast vierkante meters en locatie en de mogelijkheid om zo snel mogelijk van A naar B te razen.

De kwaliteit van de omgeving weegt dan uitdrukkelijk mee.

Juist: misschien komt er dan meer groen en speelmogelijkheden in de binnenstad. Erkennen van het recht van kinderen op een gezonde, leefbare maar vooral ook speelse omgeving.

En kunnen we blijven bosbaden in het prachtige eeuwenoude Amelisweerd.

Onze nakomelingen moeten ook iets hebben om zich te verheugen als zij zo ver zijn om hun zandloper om te keren.

(*)Zie Rattenvanger in de vorige bijdrage

(**)Nadine Galle “De natuur van onze steden.” Lanoo

In mijn vorige blog sprak ik over onze gebleekte rattenvanger. Onze hater van de moslimcultuur, asiel-tsunami’s en nog meer. De kranten staan er vol van.

Ik wil niet in in herhaling vallen, maar een vraag stellen. Hoe herkennen we de streken van een dergelijke rattenvanger?

Umberto Eco-bekend van  ‘In naam van de Roos’ en vele andere literaire werken- heeft een tijdje geleden een zeer handzaam werkje geschreven: “Hoe herken ik een fascist?” Ik wil een aantal aanwijzingen volgen en het perspectief dan richten op onze gebleekte rattenvanger om te onderzoeken of hij in de maat loopt met de suggesties van Eco.

Als eerste noemt Eco de cultus van de traditie. Onze rattenvanger praat steeds over ons Nederlanders. En dat arme gelukkige volkje van weleer heeft last van niet- Nederlanders die er verraderlijke opvattingen op na houden. Maar wat moet ik me in godsnaam bij die Nederlander voorstellen. Wilders is er dan zelf niet eens een met zijn roots in Indonesië. En, is juist die vermenging en integratie niet een kenmerk van de westerse beschaving. We praten over Vandalen. Wo Sind die geblieben? We hebben het nog vaak over de Filistijnen. Wilders zou kunnen opmerken dat onze cultuur naar de Filistijnen gaat als we zo doorgaan. Zelfde vraag. Wo Sind die geblieben die Filistijnen?En om op die laatste vraag maar meteen een antwoord gegeven: die zijn geleidelijk geïntegreerd in de ander volken uit Kanaän en werden als Feniciërs een zeer welvarend volk die de wereldzeeën bevoer.

Ik zag enkele jaren geleden in Het Allard Pierson Museum een expositie waar met pijlen en lichtbeelden de migratie stromen werden weergegeven van de Vandalen, Gotische volken, Hunnen etc. Opgegaan in andere volken. Het is kortom je reinste kletskoek om je aan dergelijke tegenstellingen vast te klampen. Tenzij je speciaal doel hebt. Ja, met die misselijke kletspraatjes mensen achter je verzamelen op weg naar het beloofde land. Herken dus de valse noten in de fluit van onze rattenvanger.

Herken de verdeel en heers politiek! Het wij en zij-denken!

Eco noemt ook het irrationalisme. Ik denk dat het reactie is op de Verlichting, ofwel het tijdperk van de rede. Universiteiten zijn natuurlijk het symbool bij uitstek voor beoefening van de rede, analyseren, hypothetiseren, omgaan met ambiguïteiten, kennisontwikkeling. De fascist in wording haat deze cultuur want ziet in zorgvuldig denken een vorm van verweking van de geest. De kritische houding is ongewenst en dus wordt de fascist in wording geframed als elite die met een verborgen agenda werkt, omgevallen boekenkasten genoemd, broeinesten van woke etc. Zijn bolle oog werkt als een sloopkogel van het onderwijs. Dus zie je nu die forse bezuinigingen op het hoger onderwijs.Nu pijnigen die snobs is het devies geworden en dat het op den duur ten koste gaat van welvaart in ons land is het irrationele in dat proces.

In Amerika, het land dat we steeds maar moeten navolgen is al bezig een Kakistocratie te vormen. U leest het goed met kaka of te wel kakken in het begrip. Een vorm van macht die wordt uitgeoefend door de slechtste, minst gekwalificeerde en gewetenloze personen. Machtsgeilen, complotdenkers, haatdragers, wraaknemers, zedendelinquenten. Ik begin in Nederland ook al een beetje de contouren te ontwaren als ik onze regering zie functioneren.

Vooral alert zijn als gevoelens en instincten belangrijker worden dan feiten en goede analyses.

Meningsverschillen zijn er om uitgepraat te worden, desnoods met een agree to disagree. Maar de fascist (in wording) grijpt het meningsverschil aan om die juist te vergroten en angsten die kunnen ontstaan uit te buiten. Chaos veroorzaken en als het kan en buitenstaanders met schuld te belasten. Xenofobie aanwakkeren want als een bevolkingsgroep zich bedreigd voelt dan klinkt de zoet gevooiste nationalistische stem als een aria van Handel in gretige oren.

We moeten de patronen leren kennen.